Arkeoloji

BULUNTU YERLERİ VE TOPRAĞIN DURUMU

• Su kuyuları, mağaralar ve toprak başlıca buluntu yerleridir. Organik kalıntıları çürüten mikroorganizmalardır. Bunlar donma noktasının üstünde bir sıcaklığa ( kutup ) neme (çöl) ve havaya gereksinim duyarlar. Bu şartların sağlanmadığı kutup, çöl ve bataklıklarda organik kalıntılar bulunabilir. Soğuk, kuru ve havasız yerler buluntu yerleridir.

Karbonlaşma ( oksijensiz yanma ) somun ekmeğini günümüze ulaştırmıştır. Çünkü karbonlaşma nemin ekmeğin iç kesimlerine girmesini engeller.	Arkeoloji geçmişi tanımamızı, anlamamızı sağlar...

• Toprağın asitli olması, kemikleri ve ahşabı yok ediyor. Asitsiz topraklarda daha çok kemik ve ahşap kalıntısı bulunabiliyor.  Bazı toprak türleri kemikleri korur, bazıları ise kemikleri eritirken deri, saç ve iç organları korur. Toprak türüne göre kalıntının geleceğe ulaşıp ulaşamayacağı belli olur.
•  

KAZIYA BAŞLAMADAN

• Ardı ardına inşa edilen kerpiç yapıların çökmesi ve yerine yenisinin yapılması höyük dediğimiz çıkıntı sit alanlarını oluşturur. Kazıya başlamadan önce, kazı masrafları için bir FON oluşturulur ve kazma izni alınır, bu izinde kazılacak bölgeler tek tek işaretlenir ve kazıda bu işaretlenen alanların dışına kesinlikle çıkılamaz.

Peşpeşe evlerin yıkılıp yerine yenilerinin yapılmasıyla oluşan yapıya höyük denir...	Kazmaya başlamadan önce yükseklik ölçümünde kullanılmak üzere bir referans noktası belirlenir ve buluntuların hangi derinlikte bulunduğu bu referans noktasına göre kaydedilir...Ardından referans noktasının kendi yüksekliğinden yola çıkılarak gerçek yükseklikler bulunmuş olur....

• Kazı işlemine başlamadan yükseklik tespiti için bir referans noktası belirlenir ve seviye ölçümlerinde bu rakım baz alınır.
• Bir çok gelişmiş ülkede bir binayı yıkıp başka bir bina yapmak istediğinizde, inşaata başlamadan önce yüzey araştırmasının yapılması ve kayıtlara geçirilmesi ve bir kurtarma kazısının yapılması isteniyor. Arkeoloji bilimine değer veriliyor.

KATMAN BİLİMİ

• Stratigrafi katman bilimidir. Aşağı doğru toprakta arama yaparken bulunan eşyaların en eskisi en altta ve en yenisi en üstte bulunur.

Stratigrafi yani katman bilimi, arkeoloji dahil birçok bilimin kesişme noktasındaki ayrı bir bilim alanıdır.	Evinizden aşağıya doğru kazdıkça, her birkaç santimde bir yıl aşağı inersiniz. Aşağıya indikçe 1'er yıl 1'er yıl geçmişe doğru yol alırsınız. 38  yıl önce taban seviyesi görünen hizadaydı, 36 yıl önce toprağın birikmesiyle daha da yukarı çıkmıştı. Şimdiye geldiğimizde daha yukarı ve Yarın taban seviyesi daha yukarılarda olacak...Yukarı gittikçe bugüne aşağı gittikçe geçmişe yaklaşırız...

• Zamandan bir kesit 2000 yıllık Londa şehrinden alınan kesiti internette bulamadım henüz...Kitaptaki bu resim çok açıklayıcı ve arkeolojiyi anlamamıza yardım ediyor... Zamanla toprak seviyesinin nasıl arttığını rahatlıkla görebiliyorsunuz.
• Etiketler kesitteki farklı tabakaları gösterir.

BULUNTULAR

• Kumun içinde boncuğun kaybolası nasıl bulursun? Kumu elekten geçiririm. Arkeogolar da bişeyler bulmak için atık toprağı bile tekrardan elekten geçirir.

Elek kazı çalışmalarının vazgeçilmezidir. Ya gözünüzden birşey kaçarsa ?	Belki demirin dökümü daha yeni bulundu ama tunç ve diğer bazı metallerin dökümü yüzyıllar boyunca bilinip kullanılıyor ve bu sayede silahlar ( kılıç vs ) yapılabiliyordu....

• Buluntular numaralandırılır.
• Kırık buluntular tutkal ve bantla yapıştırılır. Eksik parçaların yerine alçı yapılır.
• Eski Mısırlılar önemli ölülerini mumyalamışlardır. Cesedin iç organları çıkarılır ( neden; çünkü çürürler ) cesedin içi talaş veya yaprakla doldurulur ve sodyum karbonat kristalleriyle sarılırdı.

Fotoğraf ölçeği ( her birim 5cm olabilir. küçük nesneleri görüntülerken kıyas amaçlı kullanılır. ( bazıları çekiç de koyuyor )	Amfora içine tahıl vs. koyulan kaplara denir...

Boynuz biçimli içki kabı ( güzel fikir ) ( günümüzde bile eğlenceli olabilir )	Obsidiyenden yapılmış bir bıçak

Kalıntılara X ışınıyla bakmak bazı bilgileri sağlayabilir. ( zaman vs. ), ayrıca Kızılötesi fotoğraflama ile bazı eski yazılar ortaya çıkabiliyor.	C14 kullanılarak buluntunun hangi tarihe ait olduğu tespit edilebilir.

BULUNTULARI YORUMLAMA

• Nehirlerin yön değiştirmesi ve çiftçilerin bunu izlemesi, yaşam alanlarının değişim sebeplerindendir. ( Tuzlanma, ormansızlaştırma vs...)
• Aynı kap biri Fransa'da diğeri İngiltere'de bulunmuş olsun. Bu ticareti gösterir. Bu kabın ticaretinin yapıldığını gösterir.
• Eskiden baharatlar önemliydi çünkü etler ve diğer yiyecekler ya kurutularak ya tuzlanarak saklanıyordu ve tatları tuhaflaşıyordu. Baharat ise bu besinlere güzel bir tat veriyordu.

BULUNTULARI TARİHLEME

• Kemik, kabuk, ahşap ve bitkisel malzemelerin içindeki C-14 ölçülerek ( C-14 = karbon 14 , radyoaktif karbon veya karbon izotopu ) ne kadar zaman önce ölümün gerçekleştiği bulunur. Çünkü canlının ölümünden itibaren C-14 azalmaya  başlar. ( bunun bir de cihazı var CİHAZ RESMİ BURAYA )
• Radyokarbon yöntemiyle Milattan önce 100.000 yılına kadar tarihleme yapılabilir. Volkanik kayaları tarihlemede kullanılan Potasyum / Argon ve çekirdek bölünmesi izleri de başka diğer yöntemlerdir. K / Ar daha uzun tarihlemeler için ( 4,5 milyar yıl ) kullanılır.
• Radyoaktif eksilme sayesinde çömleğin pişirildiği tarih bulunur. Çünkü çömlek pişirilince radyometrik saat sıfıra ayarlanmış olur. Ve saate bakılarak ne kadar zaman geçtiği bulunur.
• Isı uyarımlı ışıma ( TL ) yöntemiyle tarihlendirme kullanılırak sahte çömlekler saptanabilir.
• Tarihlendirme ayrı bir araştırma konusudur.

Kaynak: Tübitak